Meslek Hastalığı Nedir?

Çalışma hayatında en çok karşılaşılan sorunlardan biri meslek hastalıklarıdır. İşçinin yaptığı işten veya maruz kaldığı koşullardan dolayı sağlığının bozulması, sadece kişisel bir sorun değil, aynı zamanda hukuki sonuçlar doğuran bir durumdur. Bu nedenle meslek hastalığı yaşayan işçiler, maddi ve manevi tazminat talebiyle işverene dava açabilmektedir.

İşverenin Sorumluluğu Nasıl Belirlenir?

İşveren, çalışanlarının sağlığını korumakla yükümlüdür. Ancak bazen meslek hastalığı, sadece tek bir işyerinden değil, işçinin geçmişte çalıştığı farklı işyerlerinden kaynaklanabilir.

Böyle durumlarda her işveren, hastalığın ortaya çıkmasındaki kendi kusuru oranında sorumlu tutulmalıdır. Yani tüm sorumluluğun tek bir işverene yüklenmesi doğru değildir.

📌 Yargıtay kararlarında da bu ilke benimsenmiştir. Birden fazla işyerinde çalışmadan kaynaklanan meslek hastalıklarında dayanışmalı (müteselsil) sorumluluk değil, kusur oranına göre sorumluluk esas alınmaktadır.

Kaçınılmazlık Unsuru

Her olay tamamen işverenin kusurundan kaynaklanmayabilir. Bazen hastalığın ortaya çıkmasında kaçınılmaz nedenler de rol oynar. Örneğin işçinin bünyesel özellikleri ya da çalışma koşullarının tamamen ortadan kaldırılamayan riskleri bu kapsamdadır.

Kaçınılmazlık payı, tek bir işverene yüklenemez. Bunun yerine, işverenler arasında hakkaniyetli bir şekilde paylaştırılması gerekir.

Manevi Tazminat Nasıl Belirlenir?

Manevi tazminat, işçinin yaşadığı üzüntüyü ve manevi zararı hafifletmek için ödenir. Burada amaç ne cezalandırma ne de maddi zararın yerine geçecek bir ödeme yapmaktır.

Hakim, manevi tazminat miktarını belirlerken şu ölçütleri dikkate alır:

• Olayın ağırlığı,

• İşçinin yaşı ve sağlık durumu,

• Sürekli iş göremezlik oranı,

• Tarafların ekonomik ve sosyal koşulları,

• Ülkenin ekonomik durumu ve paranın satın alma gücü,

• İşverenin kusur derecesi.

Bu unsurlar ışığında belirlenecek tazminat miktarı ölçülü, hakkaniyetli ve caydırıcı olmalıdır. Yargıtay uygulamasında da aşırı yüksek manevi tazminatlar sıkça bozma nedeni yapılmaktadır.

Sonuç

Meslek hastalığı davaları, hem işçilerin korunması hem de iş sağlığı ve güvenliği kurallarının uygulanması açısından büyük önem taşır.

Özetle:

• İşverenler yalnızca kusurları oranında sorumlu tutulur.

• Kaçınılmaz nedenler hakkaniyete uygun şekilde paylaştırılır.

• Manevi tazminat miktarı ölçülü ve adil olmalıdır.

Bu ilkeler, hem işçi hem de işveren açısından daha adil sonuçlar doğurmakta ve iş hukukunun temel amacına uygun düşmektedir.